Mensen inzicht geven is mijn passie. Dat is waarom ik de laatste jaren in het onderwijs heb gewerkt. Niets is mooier dan mensen die zeggen: Aha, nu snap ik het! Nu zie ik hoe het in elkaar zit.
Jaren was ik bezig om binnen het onderwijs mijn plek te vinden. Gezien mijn achtergrond in alfa en bètarichting, kon ik bij veel opleidingen lesgeven in uiteenlopende vakken. Vaak ad hoc, een soort duizenddingendoekje. Bezig om te doen wat de organisatie van mij vroeg. Op zoek naar het vaste contract dat vanwege financiële risico’s uitbleef… wat een pech….. Dacht ik!
Achteraf heb ik in korte tijd veel vakken gegeven en veel opleidingen gezien. Langzamerhand merkte ik dat ik daarmee toegevoegde waarde had voor collega’s en voor studenten.
Het heeft me geleerd flexibel te zijn. Om op het laatste moment in te kunnen springen op de behoefte van de organisatie en van de student. Het heeft me geleerd om snel de inhoud te doorgronden en in mijn ogen redelijk onvoorbereid voor de klas te staan. En dat bleek verrassend genoeg een opluchting te zijn! Ik bleek zonder die controle en organisatiekennis eigenlijk juist goed in staat aan te sluiten bij de vragen van de student; het waren geregeld dezelfde vragen die ik als nieuweling ook had. Met mijn van nature en door deze omstandigheden aangescherpte open houding, heb ik studenten vanuit hun eigen vragen kunnen helpen een eigen weg naar antwoorden te vinden. En dat is waar ik het voor doe!
Tegelijkertijd bleek dat niet alleen de contractconstructies van de hogescholen daarin beknellend kunnen zijn. Ik merkte dat in de wereld van hogescholen, toetsen en accreditaties tot doel waren verworden in plaats van dat wat ze eigenlijk zijn: een instrument. En dat de ruimte voor studenten om ècht te leren daarmee wordt beperkt, omdat er in de tijdsdruk waaronder docenten werken een voorkeur ontstaat tot het geven van vooraf gedefinieerde antwoorden. Zonde! Zowel docenten als studenten kunnen zoveel meer.
En ondanks de ruimte die ik met al die verschillende opleidingen en werkwijzen heb mogen verkennen, merkte ik dat ik dat meer ook wilde. Meer momenten waarop de student op zijn eigen manier kan ontdekken en meer ruimte voor de docent om te leren hoe je les kunt geven zonder de antwoorden te kennen.
Dit vraagt een andere rol van de docent. Een flexibeler en kwetsbaarder rol. Het is best eng en het vergt oefening om de antwoorden niet alvast in te vullen voor de student. Het vraagt uitzoomen en kijken naar je eigen handelen om te zien waar je zelf kunt leren. Maar…. Het geeft ook ruimte! Ruimte voor het onverwachte, voor het èchte leren en vooral ook voor het plezier daarin.
Ook als docent ben je hierin op zoek naar je eigen weg en antwoorden. En het is mooi als je dat niet alleen hoeft te doen. Je collega’s hebben dezelfde vragen. En andere, want iedereen is anders, heeft zijn eigen manier van lesgeven en zijn eigen manier van leren. Dat is geen probleem. Het zijn juist de verschillen waar we van kunnen leren. Als we maar openstaan, bereid zijn de controle wat meer los te laten en vertrouwen hebben in onze deskundigheid, creativiteit en in het bereiken van het einddoel. Als we bereid zijn om te kiezen voor natuurlijk leren.